- تجزیه و تحلیل
- اخبار معاملاتی
- کارمزدهای داده در JPMorgan و اینکه چرا PSD2 در اروپا مسیر درست را انتخاب کرد
کارمزدهای داده در JPMorgan و اینکه چرا PSD2 در اروپا مسیر درست را انتخاب کرد

وقتی بلومبرگ و رویترز گزارش دادند که JPMorgan Chase برنامه دارد از شرکت های فین تک بابت دسترسی به داده های حساب بانکی مشتریان پول بگیرد، موجی از بحث ها درباره مالکیت داده ها، رقابت، و آینده نوآوری مالی در ایالات متحده به راه افتاد.
در مرکز این جدال یک پرسش شگفت آور ساده قرار دارد:
چه کسی واقعاً مالک داده های مالی است؟ مشتری یا بانک؟
از نظر قانونی و بر اساس چارچوب حقوق داده های مالی مصرف کنندگان در ایالات متحده (بخش 1033 قانون Dodd-Frank)، داده ها متعلق به مشتری است. مشتریان باید حق داشته باشند به اطلاعات مالی شان دسترسی داشته باشند و آن را با هر اپلیکیشن یا سرویسی که می خواهند به اشتراک بگذارند.
اما مدل قیمت گذاری جدید JPMorgan به روشنی نشان می دهد که حتی اگر مشتریان مالک داده های خود باشند، بانک ها همچنان کنترل تحویل آن را در اختیار دارند. و همین کنترل چیزی است که JPMorgan اکنون آن را پولی کرده است.
دلیل واقعی اینکه بانک ها از اسکرین اسکریپینگ متنفرند
سال هاست که فین تک هایی مثل Plaid و Cash App و اپ های بودجه بندی از طریق اسکرین اسکریپینگ به داده های بانکی دسترسی پیدا می کنند؛ روشی که در آن مشتری اطلاعات ورود را می دهد و یک ابزار شخص ثالث به جای او وارد حساب می شود. بانک ها ادعا می کنند اسکرین اسکریپینگ ناامن، غیرقابل اعتماد و قدیمی است. اما دلیل واقعی این همه مخالفت بسیار ساده است.
بانک ها نمی توانند بابت اسکرین اسکریپینگ پول بگیرند.
وقتی یک فین تک به جای مشتری وارد حساب می شود:
- بانک نمی تواند انتقال داده را اندازه گیری کند
- نمی تواند بابت هر فراخوان API پول بگیرد
- نمی تواند پیگیری کند کدام اپلیکیشن از داده استفاده می کند
- و نمی تواند برای کسب سود تجاری استفاده را محدود یا کنترل کند
بنابراین تلاش برای حذف اسکرین اسکریپینگ و مجبور کردن همه به استفاده از API های تحت کنترل بانک، درباره پس گرفتن کنترل و ایجاد یک منبع درآمد است.
JPMorgan اکنون قدم بعدی را برداشته است: گرفتن پول از فین تک ها برای هر بار دسترسی به داده های مشتری، حتی با اینکه این داده ها متعلق به مشتری است.
رویکرد JPMorgan به این دلایل مورد انتقاد قرار گرفته است:
- مشتریان مالک داده های خود هستند. گرفتن پول برای دسترسی به چیزی که بانک مالک آن نیست، استثماری به نظر می رسد، مخصوصاً وقتی مشتری انتقال را تایید می کند.
- بانک های بزرگ مثل JPMorgan می توانند برای فین تک های کوچک تر مانع ایجاد کنند و آنها را مجبور کنند فقط برای ارائه خدمات پایه، هزینه های زیرساختی بالا بپردازند.
- اپ های فین تک که به دسترسی رایگان یا کم هزینه وابسته اند (اپ های بودجه بندی، پرداخت، ابزارهای برنامه ریزی مالی) ممکن است ناگهان با هزینه های غیرقابل تحمل روبه رو شوند.
- بانک ها ادعا می کنند ترافیک API فین تک ها پرهزینه است، در حالیکه این ترافیک به این دلیل وجود دارد که مشتریان تلاش می کنند پول شان را مدیریت کنند.
گرفتن پول برای این موضوع یک انگیزه معیوب ایجاد می کند: هرچه مشتریان بیشتر به ابزارهای نوآورانه مالی وابسته شوند، بانک ها پول بیشتری فقط برای سد راه بودن دریافت می کنند.
مهم تر از همه، این سیستم باعث می شود مشتریان به طور غیرمستقیم هزینه بدهند؛ یا از طریق قیمت گذاری بدتر فین تک ها، یا کاهش خدمات موجود، یا کاهش رقابت.
مدل PSD2 اروپا
در حالیکه ایالات متحده به سمت یک اکوسیستم بسته، مبتنی بر کارمزد و تحت کنترل بانک ها حرکت کرده است، اروپا مدت ها پیش این مشکل را با رویکردی کاملاً متفاوت حل کرد.
بر اساس PSD2 (دستورالعمل بازنگری شده خدمات پرداخت):
- بانک ها باید دسترسی رایگان مشتریان به داده هایشان را فراهم کنند
هیچ کارمزد یا هزینه ای به ازای هر فراخوان وجود ندارد - بانک ها از نظر قانونی از گرفتن پول از فین تک ها برای دسترسی API به داده های مشتری منع شده اند. - API ها اجباری و استاندارد هستند
بانک ها باید API های قابل اعتماد، امن، استاندارد و با دسترسی بالا ارائه کنند. - اسکرین اسکریپینگ ممنوع شد، اما فقط به این دلیل که API های رایگان جایگزین آن شدند
اتحادیه اروپا اسکرین اسکریپینگ را پس از تضمین دسترسی آزاد و رایگان برای فین تک ها حذف کرد. - حقوق مصرف کنندگان بر کنترل نهادی برتری دارد
در اروپا داده متعلق به مشتری است، دسترسی به موجب قانون تضمین شده است، بنابراین بانک ها نمی توانند دخالت کنند، سرعت را کم کنند، یا فین تک ها را از نظر مالی تحت فشار قرار دهند و کارمزدها نمی توانند برای دستکاری رقابت استفاده شوند.
نتیجه - اروپا به رهبر جهانی بانکداری باز تبدیل شد و شرکت هایی مثل Revolut و Wise و Klarna و Monzo و N26 و Tink و یک اکوسیستم بزرگ فین تک را ایجاد کرد که بر جریان آزاد داده های تایید شده توسط مشتری رشد می کند.
چرا JPMorgan اکنون این کار را انجام می دهد
ایالات متحده هیچ قانون ملی بانکداری باز (اوپن بنکینگ) که به طور کامل اجرا شده باشد ندارد. قوانین، مبهم و ناقص و پر از حفره هایی هستند که بانک ها می توانند از آنها سوء استفاده کنند. نشانه های نظارتی اخیر یک محیط بیشتر بانک پسند را نشان می دهد. JPMorgan قبل از اینکه قوانین سختگیرانه تر برگردند، از این وضعیت استفاده می کند. همچنین فین تک ها به طور فزاینده ای سلطه بانک ها را در پرداخت ها، بودجه بندی، وام دهی و سرمایه گذاری تهدید می کنند.
گرفتن پول برای دسترسی به داده ها این رقبا را تضعیف می کند و قدرت بانکداری را دوباره تثبیت می کند.
مشتریان می توانند مقابله کنند
حتی اکنون، مشتریان هنوز حق قانونی دارند که اطلاعات ورودشان را به هر فین تک بدهند، اسکرین اسکریپینگ را تایید کنند و دسترسی به داده های مالی شان را مطالبه کنند، همچنین شکایت به نهادهای نظارتی ثبت کنند یا حتی بانکی را که دسترسی به داده را مسدود یا پولی می کند تغییر دهند.
بانک ها نمی توانند مشتریان را از اشتراک گذاری اطلاعات ورودشان منع کنند، حتی اگر از اسکرین اسکریپینگ متنفر باشند. این یکی از معدود اهرم هایی است که برای مصرف کنندگان باقی مانده است. اما راه حل بلندمدت نمی تواند بر این تکیه کند که مشتریان یکی یکی با بانک ها بجنگند.
ایالات متحده به PSD2 مخصوص خود نیاز دارد!
کلام آخر
طرح JPMorgan برای گرفتن پول از فین تک ها بابت داده های مشتری نشان دهنده یک سیستم معیوب و تحت سلطه بانک هاست که در آن حقوق مشتری در درجه دوم و کنترل نهادی در درجه اول قرار دارد.
اروپا سال ها پیش با همین مشکل روبه رو شد و به جای اینکه اجازه دهد بانک ها برای دسترسی به داده ها مالیات بگیرند، نوآوری، حقوق مشتری و رقابت را انتخاب کرد.
ایالات متحده اکنون همان انتخاب را پیش رو دارد.
و اگر مسیر را اصلاح نکند، اقدام JPMorgan ممکن است تبدیل به الگویی برای آینده ای شود که در آن داده های مشتری فقط در ظاهر متعلق به مشتری است، اما در عمل متعلق به بانک ها خواهد بود.
تقویم اقتصادی زنده – معاملات تان را با داده های واقعی بازار زمان بندی کنید
| تاریخ | کشور | رویداد |
|---|---|---|
| 2025-12-11 17:30:00 | US | United States Initial Jobless Claims |
| 2025-12-11 22:00:00 | US | 30-Year Bond Auction |
| 2025-12-12 11:00:00 | GB | United Kingdom Gross Domestic Product (GDP) m/m |











